GOSPODARKA  ODPADAMI  W  MIEŚCIE  I  GMINIE  WOLSZTYN
-
W latach 1991-2002, dużym nakładem finansowym udało nam się zrealizować I etap gospodarki odpadami na terenie gminy polegający na:
  • wprowadzeniu jednolitej, obowiązującej wszystkich mieszkańców, wskaźnikowej metody wnoszenia opłat za wywóz odpadów z posesji, niezależnej od ich ilości i struktury, tym samym spowodowaniu nieopłacalności nielegalnego pozbywania się odpadów,
  • zapewnieniu odpowiedniej ilości oraz objętości pojemników dla wszystkich posesji,
  • zlikwidowaniu problemu "dzikich wysypisk" oraz zrekultywowaniu nieuszczelnionych wysypisk wiejskich,
  • wybudowaniu spełniającego wszelkie wymogi ochrony środowiska składowiska w Powodowie,
  • zapewnieniu maksymalnego wykorzystania powierzchni składowej poprzez zastosowanie kompaktora,
Wzrost zainteresowania na polskim rynku w ostatnich latach odzyskanymi surowcami wtórnymi, pozwolił na przejście do kolejnego etapu gospodarki odpadowej , polegającego na wprowadzeniu na terenie gminy segregacji odpadów w dużo szerszym zakresie. Rozpoczęty w lipcu 2000 roku program pilotażowy, objął ok.10 %  ludności gminy oraz odniósł się do różnych form zabudowy mieszkaniowej (osiedle jednorodzinne + 2 osiedla wielorodzinne na terenie miasta oraz wieś Wroniawy). Program trwał do 31 marca 2001 r. i pozwolił na ustalenie pewnych danych niezbędnych do zorganizowania segregacji w całej gminie (m.in. zainteresowania mieszkańców, struktury odpadów powstających w gospodarstwach, szacunkowych kosztów prowadzenia segregacji).Na podstawie stosunkowo optymistycznych wyników programu pilotażowego , z dniem 1 kwietnia 2001 r. uchwałą Rady Miejskiej w Wolsztynie , wprowadzono na terenie gminy Wolsztyn obowiązek segregacji odpadów "u źródła" w systemie na donoszenie, do zbiorczych punktów segregacji (makulatura, szkło, tworzywa sztuczne, metale).
W związku z powyższym, we wszystkich miejscowościach gminy wydzielono 101 punktów (44 punkty w mieście, 57 punktów na wsiach), w których ustawiono zespoły czterech pojemników do gromadzenia wysegregowanych odpadów, i tak:
 
  • pojemniki niebieskie - przeznaczone są do gromadzenia makulatury,
  • pojemniki zielone - do gromadzenia kolorowych odpadów szklanych,
  • pojemniki białe - do gromadzenia odpadów szklanych, bezbarwnych
  • pojemniki żółte - do gromadzenia odpadów z tworzyw sztucznych,
  • pojemniki czerwone - do gromadzenia odpadów metalowych.
Od 1 stycznia 2003 roku wprowadzono obowiązek rozdziału stłuczki szklanej na bezbarwną, zbieraną do białych pojemników a dotychczasowe zielone pojemniki przeznaczono do zbiórki szkła kolorowego. Również w tym okresie rozstawiono na terenie gminy pojemniki na odzież używaną. Obecnie przygotowywana jest zbiórka problemowych i niebezpiecznych (ogniwa, baterie, leki). Wszystkie pojemniki na odpady segregowane są starannie opisane, łącznie z listą odpadów, które wrzucamy do pojemników i których nie należy wrzucać. 
Zebrane w nich surowce, na podstawie umów zawartych przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. , trafiają do odbiorców, po dokładnej, dodatkowej selekcji.

GOSPODARKA ODPADAMI W GMINIE WOLSZTYN - "TROCHĘ HISTORII"

W 1990 roku, nowo powstały samorząd zastał lokalne środowisko w stanie dużego zaniedbania. Uporządkowania wymagała zarówno gospodarka ściekowa jak i odpadowa, należało też jak najszybciej zmniejszyć emisję pyłów do atmosfery. W miarę możliwości finansowych rozpoczęto więc działania na kilku frontach.Jeśli chodzi o gospodarkę odpadami, już w drugiej połowie lat 80-tych wiadomo było, że podstawowym problemem gminy jest kompleksowa organizacja właściwej utylizacji nieczystości stałych. Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska z 1980 roku znacznie zaostrzyła wymogi stawiane wysypiskom, a dysponowaliśmy wówczas (bez żadnych zabezpieczeń) wysypiskiem komunalnym w Kębłowie - warunkowo dopuszczonym do eksploatacji. Ponadto, mimo wytypowania i zatwierdzenia przez Urząd Wojewódzki 3 wiejskich punktów gromadzenia odpadów, borykaliśmy się z dużym problemem, jakim były liczne "dzikie" wysypiska rozrzucone po okolicznych lasach, rowach, nad rzekami i jeziorami.
W momencie powstania samorządów lokalnych otworzyły się nowe drogi rozwoju infrastruktury miejsko-gminnej. Na przełomie lat 80-tych i 90-tych podejmowaliśmy szereg działań w celu uzyskania zgody na budowę wysypiska odpadów w Powodowie k/Wolsztyna. Sprawa toczyła się przez wiele lat i ze względu na protesty mieszkańców oparła się aż o Ministerstwo Ochrony Środowiska. W 1991 roku nasze działania zostały uwieńczone powodzeniem - rozpoczęliśmy budowę nowoczesnego, spełniającego europejskie wymogi wysypiska (dno 0,5 ha niecki uszczelnione folią PEHD gr 1,5 mm, drenaż zbierający odciek, żwirowe warstwy filtracyjne, zaplecze socjalne, drogi dojazdowe, manewrowe i p/poż., ogrodzenie). 1 września 1992 roku miał miejsce odbiór końcowy wysypiska, którego koszt zamknął się kwotą 2,7 mld st. zł.Był to dopiero pierwszy krok w całym szeregu działań dotyczących uporządkowania gospodarki odpadami na terenie gminy Wolsztyn. Niestety, wielu mieszkańców, szczególnie z terenów wiejskich, mimo stworzenia możliwości korzystania w nieograniczonym zakresie z usług tut. Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w zakresie wywozu śmieci czy też zrzutu ich we własnym zakresie bezpośrednio na wysypisko w Powodowie, stosowała "własne" metody utylizacji, np. przez pozbywanie się odpadów w lesie lub przy drodze. Ze strony urzędu była to "syzyfowa praca" - nasze interwencje polegały jedynie na uporządkowaniu nowo powstałego nielegalnego śmietniska - za niemałe kwoty, natomiast niemożliwym było wskazanie sprawców takich działań. Pragnąc rozwiązać definitywnie ten nabrzmiały od lat problem, w 1992 roku Rada Miejska podjęła precedensową uchwałę o wprowadzeniu wskaźnika gromadzenia odpadów (określono w niej jednoznacznie formę odpłatności za wywóz nieczystości stałych w określonej kwocie miesięcznej na 1 mieszkańca), którym w I etapie objęto Wolsztyn i kilka przyległych wsi. Było to co prawda działanie "na granicy prawa", ale Urząd Wojewódzki w Zielonej Górze potraktował naszą inicjatywę eksperymentalnie i nie zakwestionował uchwały. Fakt, że dany mieszkaniec ponosił stałą miesięczną odpłatność z tyt. wywozu śmieci bytowo-gospodarczych (niezależnie od ich ilości) na wysypisko, uczynił całkowicie nieopłacalnym pozbywanie się ich w sposób nielegalny.
Prowadzona w bardzo dużym zakresie akcja edukacyjna, mająca na celu uświadomienie mieszkańcom wsi bagatelizowanego dotychczas zagrożenia ekologicznego wynikającego z braku systemu zbiórki i utylizacji odpadów spowodowała, że stopniowo rosła liczba mieszkańców gminy, którzy dobrowolnie podpisywali umowę z Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej i rozliczali się za wywóz śmieci "wskaźnikiem" na tyle, że w 1997 roku wynosiła ponad 95% w mieście i 70% na wsiach gminnych (23 wsie sołeckie).
Trzeba jednak przyznać , że niektóre osoby nadal uważały , iż mogą pozbywać się odpadów z gospodarstw domowych kosztem pozostałych, podrzucając je do kontenerów osiedlowych, spalając lub wywożąc na "dzikie" wysypiska. Było to nieuczciwe w stosunku do tych mieszkańców, którzy za wywóz na wysypisko systematycznie płacili. 
Wobec powyższego, Rada Miejska w Wolsztynie Uchwałą nr XXXV/267/97 z dnia 26 czerwca 1997 roku podjęła decyzję o przeprowadzeniu referendum gminnego dotyczącego samoopodatkowania się mieszkańców na rzecz finansowania kosztów wywozu odpadów komunalnych z posesji. W tym momencie ponownie rozpoczęły się działania edukacyjne (zebrania wiejskie w każdej wsi, plakaty , ulotki, programy w telewizji lokalnej, artykuły tematyczne w prasie lokalnej), odezwy burmistrza do mieszkańców, plany lekcji z hasłami przewodnimi referendum itp. W materiałach propagandowych wykorzystano prace plastyczne dzieci i młodzieży, które wcześniej brały udział w konkursach ekologicznych. Przyniosły one zamierzony efekt - 21 września 1997 roku mieszkańcy gminy Wolsztyn zdecydowaną większością głosów zdecydowali o wprowadzeniu "podatku śmieciowego". Obecnie wszyscy mieszkańcy płacą "wskaźnik", a niedawny problem "dzikich" wysypisk na terenie gminy Wolsztyn występuje marginalnie (w budżecie gminy nie występuje już pozycja : "porządkowanie nielegalnych wysypisk").
Otwarcie składowiska w Powodowie oraz upowszechnienie na teren całej gminy jednakowej - wskaźnikowej opłaty za wywóz odpadów, łączyło się ze stopniowym zamykaniem wiejskich punktów gromadzenia odpadów i ich rekultywacją , a zarazem szybkim zapełnianiem się I kwatery wysypiska. Wobec tego w 1995 roku przystąpiliśmy do budowy II kwatery o pow. I ha, którą oddaliśmy do użytku w 1996 roku za kwotę ponad 800.000,-zł. Zastosowane zabezpieczenia: bentomat o gr. 6,4 mm, folia PE-HD o grubości 2,0 mm, geowłóknina i drenaż , uczyniły nasz obiekt jednym z najnowocześniejszych w kraju. 

Obecnie opracowywana jest koncepcja jego dalszej rozbudowy. W celu zmniejszenia tempa wypełniania się niecki w 1997 roku zakupiliśmy kompaktor do zagęszczania odpadów, co pozwoliło na zwiększenie pojemności użytkowej  o około 40%. Ponadto , biorąc pod uwagę powyższe, po analizie dotychczasowych kosztów związanych z budową i rozbudową wysypiska oraz bazując na doświadczeniach naszych zachodnich sąsiadów, zainicjowaliśmy powstanie związku międzygminnego, którego celem jest wspólna gospodarka odpadami. Do związku przystąpiły już gminy z powiatu wolsztyńskiego i mamy nadzieję,że uczynią to sąsiadujące gminy Babimost i Kargowa z terenu woj. Lubuskiego. 

Mając świadomość, że opisana metoda działania oprócz niewątpliwych i nadrzędnych zalet, jakimi są: czyste lasy, łąki, rowy przydrożne, brzegi rzek i jezior oraz przyzwyczajenie mieszkańców (szczególnie ze wsi) do zasad i ważności właściwego gospodarowania odpadami, ma również pewne wady, np. brak motywacji do odzyskiwania surowców wtórnych, Komisja Ochrony Środowiska Rady Miejskiej w Wolsztynie przygotowała "Plan gospodarki odpadami dla miasta i gminy Wolsztyn", określający podstawowe cele tej gospodarki, jej aktualny stan i działania zmierzające do dalszej poprawy sytuacji w tej dziedzinie. Plan ten uzyskał akceptację Rady Miejskiej w Wolsztynie (w załączeniu). 
Ponadto, Rada Miejska podjęła w maju 2000 roku Uchwałę nr XXI/178/2000 o wprowadzeniu programu pilotażowego segregacji odpadów (w załączeniu). Program trwał od 1lipca do 31 marca 2001 roku i obejmował, oprócz 3 osiedli na terenie Wolsztyna (osiedle jednorodzinne, dwa osiedla wielorodzinne) , również wieś Wroniawy.
Wprowadzenie programu pilotażowego miało na celu na ustalenie następujących danych:

  • skłonności mieszkańców naszej gminy do samodyscyplinowania w zakresie gospodarki odpadami,
  • wyliczenie rzeczywistych kosztów gospodarki odpadami w gminie,
  • określenie rzeczywistej ilości i  rodzajów powstających odpadów w gospodarstwach domowych,
  • określenie niezbędnej częstotliwości wywozu.
Zgodnie z w/w uchwałą Rady, uczestnictwo w programie właścicieli posesji oraz mieszkańców budynków wielomieszkaniowych objętych programem pilotażowym  było obowiązkowe. W związku z tym,  Rada Miejska obniżyła osobom biorącym udział w programie opłatę za wywóz odpadów z obowiązującej wszystkich kwoty 2,25 zł do wysokości 1,80 zł  za miesiąc od osoby płacącej wskaźnik.
W trakcie trwania pilotażu, przyjmowane były - w znacznej większości świadczące o akceptacji programu - uwagi mieszkańców dotyczące funkcjonowania systemu, celem wprowadzenia programu segregacji na terenie całej gminy już w zweryfikowanej wersji. 
W listopadzie 2000 roku, Rada Miejska w Wolsztynie podjęła uchwałę nr XXV/215/2000, która z dniem 1 kwietnia 2001roku wprowadziła na terenie gminy Wolsztyn obowiązek segregowania odpadów wg zasad określonych w załączniku do uchwały (w załączeniu). 

Segregacja prowadzona jest "u źródła" (w gospodarstwach domowych), w systemie „na donoszenie”  i opiera się na:
1. Obowiązku, w miarę możności, przyzagrodowego kompostowania odpadów pochodzenia organicznego.
2. Zbiórce surowców "w systemie na donoszenie" do pojemników zbiorczych zlokalizowanych przy osiedlach mieszkaniowych. 
3. Zbiórce odpadów problemowych i niebezpiecznych, w tym baterii i przeterminowanych lekarstw .
4. Stworzeniu możliwości pozbywania się odpadów wielkogabarytowych i poremontowych na osobiste zgłoszenie. 

W tym celu na terenie całej gminy utworzono 101 punktów (44 punkty na terenie miasta i 57 punktów na terenie wsi gminnych), w których ustawiono zespoły czterech pojemników - w różnych kolorach - do gromadzenia wysegregowanych odpadów.

Ogólnie, systemowi segregacji odpadów podlegają następujące frakcje:

1. Odpady organiczne
Kompostowane we własnym zakresie, zarówno przez posiadaczy ogrodów jak i spółdzielnie mieszkaniowe, którym zostanie wyznaczony teren na składowanie i kompostowanie odpadów biologicznych z utrzymania zieleńców.
Kompostowaniu, poza ogólnie przyjętymi odpadami z pielęgnacji terenów zielonych podlegają również:

  • obierki i skórki z warzyw i owoców w tym również z cytrusowych, 
  • fusy po kawie i herbacie razem z filtrami papierowymi,
Gmina  zapewnia możliwość składowania odpadów organicznych właścicielom posesji nie mającym warunków do organizacji kompostownika.

2. Makulatura
Gromadzona jest w pojemnikach koloru niebieskiego rozstawionych w zbiorczych punktach segregacji na terenie całej gminy. Można do nich wrzucać:

  • gazety, magazyny, prospekty, listy, papier do pisania,
  • zeszyty, książki, torebki papierowe nie zatłuszczone,
  • kartony, pudełka, tektura falista ( zrolowane lub złożone).
Nie wolno wrzucać do tego pojemnika:
  • papierów  zabrudzonych np. papier do czyszczenia, papier śniadaniowy,
  • papierów tłuszczoodpornych, wodoodporny np. pergamin, tapety, fotografie,
  • papierów woskowanych, kalki, etykiet samoprzylepnych, 
  • papierów pokrytych tworzywem sztucznym lub metalem np. papier z aluminium z pudełek po papierosach, opakowania  foliowane po mleku i sokach.
Papiery te nie nadają się do powtórnego wykorzystania i stanowią balast do gromadzenia na składowisku.

3. Szkło 
Szkło kolorowe gromadzone jest w pojemnikach koloru zielonego, szkło bezbarwne w pojemnikach koloru białego.
Do powtórnego wykorzystania nadają się wszelkie  puste opakowania szklane, bez metalowych obrączek. 
Nie można wrzucać do pojemników ze szkłem:

  •  wyrobów ceramicznych,
  •  żarówek, świetlówek,
  •  butelek z tworzywa sztucznego,
  •  zakrętek i kapsli metalowych,
  • szkła okiennego, luster,
  • szkła żaroodpornego, optycznego, zbrojonego.
3. Tworzywa sztuczne, niesegregowane
Tworzywa gromadzone są w pojemnikach koloru żółtego, do których wrzucane są:
  • torby po zakupach, woreczki foliowe,
  • folie budowlane i opakowaniowe,
  • czyste pojemniki z tworzyw sztucznych z gospodarstw domowych,
  • naczynia plastykowe,
  • butelki po napojach (koniecznie bez nakrętek),
4. Metale
Metale zbierane są w pojemnikach czerwonych, w których znajdziemy:
  • kapsle, metalowe nakrętki, 
  • puszki po konserwach, sokach, piwie, pozbawione zawartości 
  • folie metalowe, puste tubki, taśmy,
  • części maszyn, armatury, rury.
Zbiórki  w/w odpadów mogą być przeprowadzone również w inny - zorganizowany sposób np. szkoły, organizacje społeczne i inne.
Do pojemników nie można wrzucać:
  • złomu elektronicznego (radia, telewizory),
  • lodówek, części samochodowych,
  • puszek po farbach, lakierach i olejach.
5. Odpady wielkogabarytowe
odbierane są na osobiste zgłoszenie w terminach ustalonych przez wywożącego, t.j. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. Z o.o. w Wolsztynie.

6. Odpady poremontowe
odbierane są na osobiste zgłoszenie, za dodatkową odpłatnością przez w/w przedsiębiorstwo oraz można dowozić nieodpłatnie do wytwórni  mas bitumicznych w Krutli. 

7. Odpady problemowe i niebezpieczne
powstające w gospodarstwach domowych gromadzone będą w zbiorczych pojemnikach koloru pomarańczowego, w wyznaczonych punktach - zgodnie z przyjętym "Planem ....".
Do odpadów tych  zaliczamy:

  • odpady zawierające rtęć jak: świetlówki, termometry, przełączniki,
  • zużyte baterie i akumulatory,
  • pozostałości po farbach,  lakierach i rozpuszczalnikach,
  • opakowania po środkach ochrony roślin,
  • opakowania po środkach konserwacji i ochrony drewna,
  • pojemniki po areozolach, środkach do dezynfekcji i dezynsekcji,
  • odpady zawierające oleje (filtry oleju, szmaty zaolejone, smary, środki do konserwacji metali i inne),
  • odczynniki chemiczne np. fotograficzne,
  • przeterminowane leki,
  • skażone opatrunki, strzykawki i inne. 
W trakcie gminnego programu używane są oczywiście dotychczasowe pojemniki - kontenery i pojemniki indywidualne, do których wrzucane są wszystkie nie nadające się do recyklingu odpady, zwyczajowo zwane balastem .Wprowadzenie w życie tak dużego przedsięwzięcia poprzedziła prowadzona wśród społeczeństwa Wolsztyna - na bardzo szeroką skalę - edukacja ekologiczna. Wykorzystywano w tym celu nie tylko lokalne media (telewizję kablową i prasę), ale również organizowano zebrania osiedlowe w mieście i zebrania wiejskie w każdej wsi, gdzie prowadzono dyskusję z mieszkańcami w temacie segregacji. Szczególny nacisk został położony właśnie na tereny wiejskie, gdzie dotąd dość powszechnie panował zwyczaj spalania odpadów z tworzyw sztucznych w domowych piecach. Dużą rolę w procesie edukacji odegrały szkoły podstawowe, gimnazja i średnie w naszej gminie. Na specjalnie zorganizowanym spotkaniu w Urzędzie Miejskim Burmistrz zobowiązał dyrektorów tych szkół do przeprowadzenia w każdej klasie co najmniej jednej lekcji poświęconej konieczności segregowania odpadów i korzyści z tego płynących. Dyrektorzy otrzymali dla wszystkich uczniów specjalnie przygotowane plany lekcji - tematycznie związane z segregacją.  I właśnie ci najmłodsi przedstawiciele wolsztyńskiej społeczności  są najaktywniejsi w wyszukiwaniu surowców wtórnych. Ponadto, na terenie wszystkim miejscowości rozwieszono kolorowe plakaty i odezwy Burmistrza propagujące aktywne włączenie się wszystkich mieszkańców gminy Wolsztyn do segregacji odpadów. Ostatnim i zarazem chyba najważniejszym etapem procesu edukacji było dostarczenie za pośrednictwem poczty, do każdego gospodarstwa, kolorowych ulotek informacyjnych, szczegółowo opisujących zasady segregacji, telefony i adresy osób i instytucji zajmujących się jej przeprowadzaniem oraz zachęcających do udziału w tym przedsięwzięciu. 
Wysokość opłaty zryczałtowanej wynosiła w 2002 roku 2,26 zł netto na miesiąc od jednej osoby. W przypadku rodzin wielodzietnych tj. utrzymujących powyżej trojga dzieci, miesięczne świadczenie ustala się jak dla 5 osób. W zamian gmina zapewnia wszystkim mieszkańcom: 
  • pojemniki do gromadzenia odpadów komunalnych na każdej posesji,
  • możliwość segregacji odpadów w gminnych punktach segregacji,
  • bezpłatne usunięcie z posesji odpadów wielkogabarytowych,
  • stałe terminy odbioru odpadów z posesji wraz z wystawianiem przez pracowników zapełnionego pojemnika,
  • w trakcie prac porządkowych na posesji, gdy odpadów jest więcej niż zwykle, zapewniamy bezpłatny odbiór "dodatkowych śmieci"


Opróżnianiem pojemników na surowce wtórne zajmuje się Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Wolsztynie , które zawarło stosowne umowy z firmami zajmującymi się odzyskiem i recyklingiem.

ILOŚĆ ZAGOSPODAROWANYCH ODPADÓW

Segregacja odpadów w gminie Wolsztyn obowiązuje od 1 kwietnia 2001 roku i zgodnie z informacjami otrzymanymi od przewoźnika - PGK Sp. z o.o. w Wolsztynie, w tym początkowym okresie jej funkcjonowania zanotowano stosunkowo optymistyczne dane w zakresie ilości wysegregowanych surowców i tak:

W miesiącach maj - wrzesień 2001 zebrano:

  • Makulatura - 810 m3
  • Tworzywa sztuczne - 1916,6 m3
  • Stłuczka szklana - 85 Mg
W roku 2002 wysegregowano i sprzedano:
  • Makulatura - 2323 m3
  • Tworzywa sztuczne - 4454 m3
  • Stłuczka szklana - 165 Mg
Ilość zebranych w pojemnikach do segregacji odpadów jest w początkowym okresie bardzo duża, ze względu na opróżnianie zawartości piwnic i strychów. W okresie ok. 6 miesięcy zaczyna się stabilizować na stałym poziomie. 

Załączniki :
1. Kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum, jpg 188kB
2. Karta do głosowania w referendum, jpg 105kB
3. Uchwała w sprawie powołania obwodowych komisji do spraw referendum, jpg 140kB
4. Uchwała w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego str. 1 str. 2
-
[ p o w r ó t ]
UM Wolsztyn 2003