Przyczyny rozpoczęcia zinstytucjonalizowanej
integracji w Europie po II wojnie światowej:
-
zniszczenie gospodarcze państw
Europy,
-
dezaktualizacja tradycyjnej
ideologii państwa suwerennego, niezdolnego do zagwarantowania bezpieczeństwa
i pokoju swoim obywatelom - poszukiwanie gwarancji bezpieczeństwa i pokoju
we współpracy międzynarodowej,
-
zagrożenie ze strony tworzonego
przez Związek Radziecki bloku krajów komunistycznych, groźba nowej wojny
- konieczność politycznej współpracy na arenie międzynarodowej państw Europy
Zachodniej,
-
obawy przed odbudową potęgi
gospodarczej i militarnej Niemiec - włączenie Niemiec do współpracy międzynarodowej
w taki sposób , by nie zagrażała Europie,
-
niewiara w klasyczne formy współpracy
międzynarodowej - poszukiwanie nowych form współpracy
Trudna sytuacja międzynarodowa
i gospodarcza w Europie po II wojnie światowej, jak i upadek ideologii
państwa suwerennego sprawiło, iż Europejczycy zaczęli poszukiwać nowej
konstrukcji ideologicznej i instytucjonalnej dla zapewnienia bezpieczeństwa
i pokoju w Europie. Skoro doświadczenie drugiej wojny światowej pokazało,
iż klasyczne formy traktatów sojuszniczych nie wystarczyły do zachowania
pokoju w Europie trzeba było szukać nowych rozwiązań.
Główne
etapy integracji
Lata 1945-1957
Od idei federalistycznych
do powstania trzech Wspólnot Europejskich
19.09.1946
Winston Churchill zgłasza
w Zurychu propozycję utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy opartych na
współpracy francusko - niemieckiej
05.06.1947
Wprowadzenie planu Marshalla
- amerykańskiego planu pomocy gospodarczej dla odbudowania Europy (z powodu
odrzucenia Planu przez ZSRR i państw Europy Środkowo - Wschodniej pomoc
jest skierowana do krajów Europy Zachodniej.
16.04.1948
Podpisanie w Paryżu układu
o utworzeniu Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej. W skład
organizacji wchodzi 16 państw.
04.04.1949
Podpisanie w Waszyngtonie
układu o utworzeniu Paktu Północnoatlantyckiego (NATO), w skład którego
wchodzi 12 państw
05.05.1949
Powstanie Strassburgu Rady
Europy, której cel stano0wi wspieranie jedności i współpracy w Europie.
Obszary działania: prawa człowieka, zagadnienia socjalne, oświata, kultura,
sport, młodzież, zdrowie, środowisko, ochrona pomników, problemy komunalne,
regionalne, kwestie prawne, środki masowego przekazu. Krajami założycielskimi
Rady Europy są: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg,
Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy
09.05.1950
Robert Schuman ogłosił publicznie
deklarację przygotowaną przez Jeana Monneta, wyznaczając tym samym "pierwszy
etap Federacji Europejskiej:
18.04.1951
Podpisanie w Paryżu traktatu
o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali tzw. Traktat Paryski.
Wśród sygnatariuszy zawartego na 50 lat traktatu znalazły się Belgia, Francja,
Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy.
25.03.1957
Podpisanie Traktatów Rzymskich
ustanawiających Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę
Energii Atomowej. Celem EWG jest utworzenie wspólnego rynku europejskiego
a celem Euroatomu zapewnienie kontroli i współpracy w zakresie pokojowego
wykorzystania energii atomowej.
1957-1992
Od Wspólnot Europejskich
do Unii Europejskiej
03.05.1960
Wejście w życie konwencji
sztokholmskiej o utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu
- EFTA. W skład EFTA wchodzą: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria,
Szwecja, Wielka Brytania
01.07.1967
Połączenie organów trzech
wspólnot: EWG, EUROATOMU, EWWiS.
01.07.1968
Powstanie unii celnej -
zniesienie ceł wewnętrznych i ograniczeń ilościowych w handlu między poszczególnymi
państwami Szóstki; wprowadzenie wspólnej taryfy zewnętrznej.
22.07.1972
Podpisanie w Brukseli przez
przedstawicieli EFTA i EWG porozumienia o utworzeniu do 1985 roku strefy
wolnego handlu między państwami należącymi do obydwu organizacji.
01.01.1973
Poszerzenie EWG o Danię,
Irlandię i Wielką Brytanię
13.03.1979
Wprowadzenie Europejskiego
Systemu Walutowego (z mocą wsteczną od 01.01.1979), wchodzą do niego waluty
8 państw EWG (poza Wielką Brytanią); powstaje Europejska Jednostka Walutowa
(ECU)
01.01.1981
Poszerzenie Wspólnot o Grecję
01.01.1986
Poszerzenie Wspólnot o Hiszpanie
i Portugalię
16.12.1991
Podpisanie przez państwa
byłego bloku wschodniego: Polskę, Czechosłowację i Węgry układów stowarzyszeniowych
ze Wspólnotami Europejskimi
07.02.1992
Podpisanie w Maastricht
Traktatu o Unii Europejskiej. Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia
do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki
o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę
konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej
Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.
Lata 1992-2002
Od Unii Europejskiej do
"nowej" rozszerzonej Europy
01.11.1993
Wejście w życie traktatu
o Unii europejskiej
01.01.1995
Poszerzenie Unii Europejskiej
o kraje EFTA, nie będące dotychczas członkami Unii: o Austrię, Finlandię
i Szwecję. W przeprowadzonym wcześniej referendum Norwegowie opowiedzieli
się przeciw integracji
12.06.1995
Podpisanie układów stowarzyszeniowych
z państwami byłego ZSRR: Estonią, Łotwą i Litwą
02.10.1997
Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego.
Sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono
od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu
Europejskiego nad Komisja. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. Do traktatu
włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny
31.03.1998
Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych
z grupą 5+1 (polska, Czechy, Słowenie, Węgry, Estonia i Cypr)
01.01.1999
Wprowadzenie wspólnej waluty
euro. Do trzeciego etapu Unii Gospodarki Walutowej przystępuje 12 państw
UE: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania,
Portugalia, Finlandia, Austria, Grecja; poza strefą euro znalazły się:
W. Brytania, Szwecja, Dania
01.05.1999
Wejście w życie Traktatu
Amsterdamskiego
07.12.2000-11.12.2000
Szczyt w Nicei, osiągnięcie
porozumienia w sprawie reformy instytucji UE
14.12.2001 - 15.12.2001
Szczyt UE w Laeken pod Brukselą
zamieścił w dokumencie końcowym listę 10 krajów kandydujących do
UE, w tym Polskę, które mają szansę na członkostwo w 2004 roku. Pozostałe
wymienione państwa to: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja,
Słowenie, Węgry. Na szczycie w Laeken przyjęto również Deklarację w sprawie
przyszłości UE
21.06.2002- 22.06.2002
-
szczyt Unii w Sewilli, potwierdził zamiar Piętnastki poszerzenia jej w
2004 roku o 10 krajów, w tym Polskę.