Już w czasach starożytnych szkło było używane do szklenia okien. Wskazują na to ich fragmenty znalezione w Pompejach, Herkulanum, Rzymie i innych miastach cesarstwa rzymskiego. Intensywny rozwój sztuki witrażownictwa , która  z technicznego punktu widzenia jest pochodną mozaiki pokrytej emalią, rozpoczął się wraz z pojawieniem się chrześcijaństwa i ewoluował w okresach romańskim i gotyckim. W wiekach XIX i XX, po długim okresie dekadencji, witrażownictwo rozkwita na nowo. Jest dziś jedną z bardziej dynamicznych i reformatorskich dziedzin twórczości człowieka. Technikę wyrobu witraży, nie zmieniającą się aż do wieku XII przedstawił w słynnym jedenastowiecznym  "Diversarum atrium schedula (Traktacie o sztuce budowania)"  mnich Teofil. Opisał on z wielką dokładnością zarówno sposoby wykonywania witraży, jak i piece do wypalania - poświęcił temu aż trzy rozdziały. Najwcześniejsze witraże dekoracyjne datowane są na epokę karolińską ( VII w.). Pojawiły się głównie w jubilerstwie. Najstarszy znany egzemplarz odnaleziono na cmentarzu Sery-les-Mezieres we Francji. W okresie romańskim tylko reprezentacyjne katedry były wyposażone w powiększone otwory okienne chronione witrażami.  W gotyku nowe sposoby budowania umożliwiły zastąpienie grubych murów lżejszymi konstrukcjami i witraże nabrały wielkiego znaczenia. Zaowocowało to też rewolucją w witrażownictwie. Wyobraźmy sobie piętnastometrowej wysokości witraże o łącznej powierzchni 2000 m2 znajdujące się we francuskiej katedrze w Chartres. W renesansie pojawił się witraż ściśle związany z malarstwem tzw. witraż flamandzki wielki wpływ na niego  mieli malarze Van Eyck czy Van der Weyden. W wiekach XVII i XVIII następuje upadek sztuki witrażowej. Estetyka baroku wymogła światła, aby dodać blasku złoceniom i wyłonić misterne małe elementy zdobiące. Z powodu braku zamówień zamknięto wiele pracowni. Wraz z nimi poszła w zapomnienie wiedza o witrażach nabyta w poprzednich stuleciach. XIX -o wieczny duch romantyzmu sprawił, że sztuka   witrażu powróciła z nową siłą. Początkowo zapał w odtwarzaniu początków zapomnianej sztuki nie szedł w parze z oryginalnością. Ograniczono się do imitowania dawnych wzorów. Oryginalne, nowatorskie witraże powstały w okresie secesji, na przełomie XIX i XX wieku. Kartony do nich projektowali znani artyści Wyspiański, Mehoffer, Louis Comfort Tiffany, Sigfrid Bing, Bonnard, Vuillard, Toulouse- Lautrec i inni. Na przestrzeni XX wieku sztuka witrażu nabrała charakteru uniwersalnego. Eksperymenty w budownictwie i sztuce zrewolucjonizowały sposoby wyrobu witraży, dając nieskończoną liczbę możliwości technicznych.  Podczas pierwszego trzydziestolecia do architektury i witrażu weszło na stałe użycie żelaza, stali i cementu. Witraż zawitał do domów i budynków świeckich. Powstawały witraże łączone cementem  i żywicą stanowiące jedną całość ze ścianą budynku. Nieco później upowszechnił się silikon. Słynny Marc Chagall pracował nad witrażami dla uniwersytetu w Jerozolimie, niesamowity witraż jego projektu zdobi też katedrę Saint- Etienne w Metez ( Francja). W Hiszpanii Antonio Palacios umieścił w świątyni Mar de Poxon ( Pontewedra ) witraże ze szkła przemysłowego łączonego cementem. W U.S.A.  sztukę dekoracyjną  upowszechnił  L.C. Tiffany. Sławę przyniosły mu wykonane z wielkim mistrzostwem lampy. Dziś wielu artystów z całego świata próbuje nowych technik i materiałów, w wyniku czego propozycje estetyczne ich dzieł są coraz bardziej nowatorskie.  na przestrzeni wieków, sztuka witrażownicza ciągle się zmienia, i cieszy się wielką popularnością.
 
 

Ewa Adamczak - NOTA  BIOGRAFICZNA-